Bir insana kokuları nasıl hissettiği sorulsa, muhtemelen "burnumla" diyecektir. Oysa bazı insanların kesin bir gerçek olarak gördüğü bu cevap doğru değildir. Yale Üniversitesi'nden nöroloji profesörü olan Gordon Shepherd "Burnumuzla kokladığımızı düşünürüz, ama bu sanki 'kulak memesi ile duyuyoruz' demek gibi bir şeydir" sözleriyle bunun doğru olmadığını açıklamaktadır.
Burnumuzun dışarıdan görünen bölümünün görevi sadece bir kanal gibi, havadaki koku moleküllerini içeri almaktır. Vanilya veya gül kokusu gibi uçucu moleküller, burnun epitelyum denilen bölgesindeki titrek tüylerde bulunan alıcılara gelir ve bu alıcılarda etkileşime girer. Koku moleküllerinin epitelyum bölgesindeki etkileşimleri beynimize elektrik sinyali olarak ulaşır. Bu elektrik sinyalleri ise beynimizde koku olarak algılanır. Sonuçta bizim güzel ya da çirkin diye adlandırdığımız kokuların hepsi, uçucu moleküllerin etkileşimlerinin elektrik sinyaline dönüştürüldükten sonra beyindeki algılanış biçimlerinden başka birşey değildir. Bir parfümü, bir çiçeği, sevdiğiniz bir yemeğin ya da denizin kokusunu, hoşunuza giden ya da gitmeyen her türlü kokuyu beyninizde algılarsınız. Fakat aslında koku molekülleri beyne hiçbir zaman ulaşamaz. Ses ve görüntüde olduğu gibi koku algısında da beyninize ulaşan yalnızca elektrik sinyalleridir.
Kokunun bir algı olduğunu anlamak için rüyaları düşünmek de faydalı olabilir. Nasıl rüyalarımızda tüm nesneleri sanki gerçekmiş gibi görebiliyorsak, kokuları da o netlikle hissedebiliriz. Hatta rüyamızda şık bir restoranda olduğumuzu gördüğümüzde, burnumuza gelen yemek kokularını duyabilir ve rüyamızda karnımızın acıktığını hissedebiliriz.
Aslında bir kokuyu duymak için, fiziksel olarak bir objeyi koklamamızda ya da onu rüyamızda görmemize gerek yoktur. Biz kokuları onları düşünerek, hayal ederek bile duyabiliriz. Şu anda gözlerinizi kapatın, ve yeni açmış kırmızı renkli bi gül hayal edin. Gülün görüntüsü aniden önünüzde belirdi değil mi? Şimdi bu gülü kokladığınızı düşünün, eğer konsantre olursanız gülün kokusunu hissedebilirsiniz.
Görüldüğü gibi bir görüntünün zihnimizde oluşması için, dışarıda bir kaynak olmasına ihtiyaç yoktur. Aynı durum koku algısı için geçerlidir. Nasıl ki rüyanızda veya hayalinizde olmayan bir kokuyu duyabiliyorsanız, gerçek hayatta da kokusunu duyduğunuz nesnelerin dışınızda mevcut olup olmadıklarından emin olamazsınız. Dışınızda bu nesnelerin var olduğunu düşünseniz de, asla onların asılları ile muhatap olamazsınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder